Yapay zeka, insanlar tarafından geliştirilen belli özelliklerin öğretildiği ve daha sonrasında bu öğretilerin kullanım alanlarına göre geliştirilerek insanlara sunulduğu bir teknoloji modelidir.
Günümüzde yapay zeka ile ilgili yapılan çalışmalar sonucunda; yapay zekanın kendini geliştirebildiği, öğrenebilme yetisinin olduğu, üstün analiz yeteneği ve kullanıcılar için özel deneyimler oluşturabilme yeteneği ile bir çok alanda kullanıldığını biliyoruz. Yapay zeka bilgiden beslenir. Öğrenir ve öğretir. Öğrenmek ve öğretmek terimleri bir arada kullanıldığı zaman aklımıza ilk gelen konu ise eğitim oluyor.
Gelin birlikte günümüzün gelişen yapay zeka teknolojilerinin eğitim alanında kullanım alanlarından bazılarını birlikte inceleyelim.
1. Yapay zeka, temel eğitim aktivitelerini otomatikleştirme imkanı sağlar
Günümüzde liseye giden bir öğrenci için oluşturulan ödev ve testlerin amacı; öğrencinin yeterliliğinin analiz edilerek, konu ile ilgili eksikliklerinin tamamlanması ve bu bağlamda gelecekte hangi meslek grubunda başarılı olabileceğinin belirlenmesidir. Yapay zeka ise bu süreci öğrenciye ait bilgileri değerlendirerek bir planlama ile oluşturur.
İlk aşamada yapay zeka ile öğrenciye ait bilgi ve beceriler belirlenir. Bilgi ve becerilerin ağırlığına yönelik program oluşturan yapay zeka, öğrencinin eksik alanlarını bildiği için oluşturacağı programı öğrenciye uygun bir şekilde düzenler. Yapay zeka, kişiye özel oluşturduğu eğitimle öğrencinin hem kendini bulmasını hem de gelecekte işini seven verimli bireyler olmalarını sağlar.
Günümüzde uygulanan yapay zeka eğitim sistemi ele alındığında, temel eğitim aktivitelerinin planlanması ve alınan bilgi doğrultusunda oluşturulacak eğitim programları, öğrencilerin kendilerini daha erken tanıyarak, doğru bir gelecek planı oluşturmaları için imkan sağlamaktadır.
2. Yapay zeka, eğitim için kullanacağınız yazılımların öğrenci ihtiyaçlarına yönelik oluşumunu sağlar
Her birey farklıdır ve her bireyin farklı yetenekleri vardır. İlkokul ile üniversiteye geçişe kadar ki süreçte, öğrenciler yeteneklerini keşfeder, geliştirir ve meslek hayatlarında bu tecrübelerini artırarak topluma yarar sağlayan bireyler haline gelirler. Günümüz eğitim planlamasında bu gelişim süreci, öğretmenler, test ve sınavlar ile sağlanıyor.
– Peki, yapay zeka ile günümüz eğitim modeli nasıl desteklenebilir?
Öğrenciler ile ilgili bilgilerin toplandığı kaynağın yapay zeka yönetimindeki bir sistem olduğunu düşünelim. Bu sistemler öğrencilerin ihtiyaçlarını, eksiklerini ve ilgi duyulan konuları belirleyerek öğrenciye özel çalışma fonksiyonları oluştururlar. Bu sayede öğrenci algılamasının yavaş olduğu konuları yeteri kadar tekrar edebilir. Üstelik bu işlem için tek ihtiyaç, öğrenciye ait bir bilgisayar olacaktır. Bu sayede algılama süreci farklı olan öğrenciler, yapay zekanın belirlediği kişisel algı sürecinde, kendilerini iyi hissettikleri ortamlarda eğitimlerini tamamlarlar. Bu sayede farklı öğrenme hızına sahip öğrencilerin sınıfta bir araya geldikleri zaman bilgi eşitliği daha verimli bir biçimde sağlanacaktır. Ayrıca yapay zeka Öğrenmeyi kolaylaştırır, hatta başlangıç sınıfları için oyunlaştırılarak eğlenceli hale bile getirebilir.
Günümüzde, bu tür uygulamaların bulunduğu ve adaptif öğrenmenin ulusal alanda etki oluşturduğu Khan Academy gibi programlar örnek gösterilebilir. Gelecekte Khan Academy gibi eğitim programları artarak yapay zeka desteği ile mesleklerini seven, sevdikleri işleri yapan bireyler de artacaktır.
3. Yapay zeka, Öğrencilerin eksiklerini daha iyi anlar ve gelişim için direk yardım imkanı sağlar
Öğretmenler, testlerde ya da ödevlerde öğrencilerin yapmış olduğu tüm hatalardan haberdar olamazlar. Yapay zeka ile bu problemi çözmek mümkün. Online olarak kullanım sağlayan ‘’Coursera’’ bunun için iyi bir örnek. Bu uygulama ile öğrencinin ev ödevini yada ödevdeki bir bölümü yanlış yapması halinde, sistem öğretmeni uyarır ve öğretmen yapılacak ödev yada cevap verilecek soru ile ilgili ipuçları oluşturarak öğrencilere geri dönüş sağlar. Bu sayede bilgi ile beslenen yapay zeka ileriki süreçte oluşacak sorunları algılayarak daha önce oluşturulan bilgiden yararlanır ve öğrenciye ipuçları vererek doğru cevaplara ulaşmasını sağlar. Öğretmenler tarafından oluşturulan bilgiler ve ipuçları yeterlilik seviyesine geldiğinde, karşılaşılabilecek sorunlar yapay zeka desteği ile anında geri bildirim sağlar. Bu sayede öğrenciler, profesörden haber beklemek yerine, yapay zeka ile etkileşime geçerek ihtiyaç duydukları içeriğe hızlı erişim sağlarlar. Kısaca yapay zeka zaman kazandırır ve kanıtlanmış doğru bilgiye ulaşmanızı sağlar.
4. Yapay zeka ile oluşturulmuş eğitmen kadrosu, öğrencilere eğitim desteği sağlar
Şuan oluşturulan yapay zeka teknolojileri bir öğretmenin genel anlamda sağlayabileceği yeterliliği sağlayamıyor olabilir. Gerçi bu durum öğretmenin alanına göre de biraz değişiklik gösterebiliyor. Örneğin bir öğretmenin hayal gücü ya da konu anlatımında vermiş olduğu örnekler yapay zeka ile günümüzde sağlanamıyor; ancak Günümüzde sahip olduğumuz teknoloji ile biz yapay zekadan tam zamanlı bir öğretmen olmasını zaten istemiyoruz.
Oluşturulmuş ders programları, temel matematik, edebiyat ve benzeri alanlarda yapay zeka ile çalışan sistemlere sahibiz. Bu sistemler, öğretmenlere destek sağlayarak öğrencilerin öğrenme verimlerini artırmalarına destek sağlıyor.
Yapay zeka tabanlı programlar, öğrencilerin temel eğitim almaları için destek sağlıyor. Öğrenciler için farklı testler oluşturup, deneme sınavları oluşturuyor. Oluşturulan deneme sınavlarının sonuçlarını analiz ederek, öğrencinin gelişim sağlaması gereken alanları belirliyor. Bu sayede öğrencinin eğitimden aldığı verimi üst seviyeye taşıyıp, başarılı bireylerin oluşumuna destek sağlıyor.
5. Yapay zeka altyapılı programlar öğrencilere yararlı geri bildirimler sağlar
Yapay zeka, sadece öğretmenlerin ve öğrencilerin ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş online kurslar ve test yönetimi sağlamaz, aynı zamanda dersler ve kursların başarı durumu hakkında da geri bildirim sağlar.
Günümüzde bazı okullar, öğrencilerin gelişim sürecini takip edebilmek ve bu analiz ile öğrencinin performansını artırabilmek için bu sistemi kullanıyor. Bu tür yapay zeka sistemleri, öğrencilerin ihtiyaçlarının belirlenmesi ve eğitimci kadrosunun bu konular ile ilgili nasıl bir düzenlemeye gidilmesi gerektiğinin planının oluşturulması hususunda destek sağlar. Bununla birlikte, bu sistemlerle öğrencilerin başarılı oldukları alanlar belirlenerek ana dal seçmelerine de yardımcı olunur.
6. Yapay zeka ile bilgi etkileşimi değişiyor
Günümüzde etkileşimde bulunduğumuz yapay zeka destekli ürünlerin hepsi bilgiyi direk olarak kullanır; fakat Google, sonuçları konum bilgilerinden yararlandığı kullanıcıya göre yönetir, Amazon daha önce satın almış olduğunuz ürünlere dayanarak yeni önerilerde bulunur ya da Siri ihtiyaçlarınızı ve komutlarınızı direk olarak uyarlar. Tüm bu yapay zeka destekli servisler, ilgi alanlarınıza yönelik oluşturulur.
Bu tür akıllı sistemler kişisel yetenekleriniz ve ilgi alanlarınız doğrultusunda ihtiyacınız olduğunu düşündüğü bilgiyi size sunabilir. Bu sayede okullar ve akademilerde bilgiyi nasıl bulabileceğimizi; ya da bilginin bize nasıl ulaşması gerektiğini, yapmış olduğumuz alışkanlıklarla biz belirlemiş oluruz. Buda ilgi alanımız ile ilgili daha bilgili bireyler olmamızı sağlayarak doğru alanda eğitim almamıza bizi otomatik olarak yönlendirmiş olur.
7. Yapay zeka öğretmenlerin rolünü değiştirebilir
Eğitimde öğretmenler için her zaman bir rol olacaktır; ancak gelişen yapay zeka teknolojileri ve bu teknolojilerin sağladığı verim ve kolaylıklar, öğretmenlerin çalışma tarzlarını ve günlük programlarını değiştirecek gibi duruyor.
Daha önceki maddelerde bahsettiğimiz gibi, yapay zeka ile online sınıflar oluşturularak, bazı ödev ve ders anlatımları gerçekleştiriliyor. Yapay zeka, Öğrencilerin öğrenmeyi geliştirmelerine yardımcı oluyor, hatta gerçek hayatımızda sınıflarda yapay zeka robotlardan dahi ders alacağımız günler geleceğini düşünüyoruz.
8. Yapay zeka, deneme yanılma öğrenimini daha aktif kullanmanızı sağlar
Deneme ve yanılma sistemli eğitim, öğrencilerin kendilerini geliştirebilmeleri için çok iyi bir sistemdir. Hata hakkında farkındalığa sahip öğrenci neyin yanlış olduğunu öğrenir. Bu sayede konu ile ilgili doğru bilgi öğrencide daha kalıcı bir bilgi haline gelir; ancak sınıf ortamında küçük düşme hissine kapılabilecek öğrenci bu durumda kendini iyi hissetmeyebilir. Oysaki bu durum yapay zeka denetiminde bilgisayar ortamında sağlandığı taktirde öğrenci kendini kötü hissetmeyecek ve yapay zekanın verdiği çözüm ipuçları ile öğrenci bilgiye ve doğru cevaba daha hızlı ulaşacaktır. Öğrencilerin okul ilişkilerini dahi etkileyeceğini düşündüğümüz yapay zeka sistemleri, gelecek eğitim hayatını bir hayli değiştirecek gibi duruyor.
9. Bilgi ile beslenen yapay zeka öğrenciler için kendini geliştiriyor
Akıllı bilgisayar sistemleri ile desteklenen akıllı veri toplama, günümüzde aktif olarak bir çok okul tarafından uygulanan bir işlemdir. Bu sayede okullar, kayıt ettikleri bilgileri oluşturdukları sistemlerde öğrencilerin ihtiyaçlarına göre kullanımını sağlar.
Öğrencilere ait kişisel bilgiler, öğrencilerin başarı durum bilgileri, öğrencilere ait çalışma ve ilgi alanı istatistikleri yapay zeka desteği ile öğrenciler için en uygun kursları ve dersleri seçmeleri için imkan sağlar. Toplanan bilgilerle, öğrencilerin ilgi alanları ve çalışma performansına göre yönelecekleri ana dallar daha kısa sürede tespit edilir.
10. Yapay zeka ile nerede, nasıl ve kiminle kavramları değişecek gibi duruyor.
Yukarıda verilen maddeler doğrultusunda, önümüzdeki on yıl içerisinde eğitim alanında büyük değişiklikler bizi bekliyor. Gelecekte yapay zeka sistemlerini, yazılımlarını ve desteğini kullanarak, öğrenciler dünyanın herhangi bir yerinden, herhangi bir zamanda alacağı eğitim dönemini büyük bir heyecanla bekliyoruz.
Düşünsenize, gittiğiniz okul ya da akademi İstanbul’da; fakat dünyanın farklı ülkelerindeki başarılı okullardan uzaktan erişim ile ders alıp kendiniz için en uygun eğitim planını oluşturuyorsunuz ve bunu yaparken kendi ders programınızı kendinize uygun zaman diliminde planlıyorsunuz. Ayrıca tüm çalışmalarınız ve eğitim süreciniz, yapay zeka tarafından sizin karakteristik özelliklerinize uygun bir şekilde planlanıyor. Sizce de harika olmaz mıydı?
Her insan özeldir ve kendine uygun bir öğrenme yeteneği vardır. Yapay zeka ile belirlenebilir ve analiz edilebilir özelliklerinize uygun eğitim, gelişerek ve geliştirilerek ilerlemeye devam ediyor. Yapay zekanın bu kuvvetli analiz yeteneği ile gelecekte işini seven, yaptığı işe değer katan bireylerde artacaktır. Bu arada kaç yaşında olursak olalım aslında hepimiz birer öğrenciyiz ve gelişen yapay zeka sistemleri ile ilgili hepimizin öğreneceği çok şey var. Önümüzdeki dönemde olacak gelişmelerle tekrar birlikte olacağız.
ai artificial intelligence data science Deep Learning Dijital Deneyim ve yapay zeka Machine learning Yapay zeka yapay zeka eğitim modelleri yapay zeka öğretmen yapay zeka teknolojileri yapay zeka ve eğitim yapay zekanın eğitime katkısı