Spor dünyasında yapay zeka adımları

Endüstriyel yapı gün geçtikçe akıllı sistemler kullanarak potansiyel kaynaklarını sahip olduğu bilgi ile çok daha aktif ve etkili kullanıyor. Artık her şey müşteri odaklı ve belirlenen ihtiyaçların giderilmesi için yeterli analiz ve raporlamalar yapılmadan harekete geçilmiyor. Analiz, raporlama, otomasyon ve daha bir çok konuda endüstrilerin gelişmesine katkıda bulunan yapay zeka teknolojisinin, endüstrilerin ilerlemesindeki payı her geçen gün daha da büyümektedir.

Bugün bir çok endüstriye değer katan ve farklı alanlarında müşteri ve marka deneyimini geliştiren yapay zeka teknolojisi, son 5 yıl içerisinde spor endüstrisinde de büyük gelişmeler sağladı.

Bu içeriğimizde milyonların takip ettiği, günlük diyaloglarımızda bahsi geçen, bazılarımız için büyük bir tutku olan spor endüstrisinde kullanılan ve kullanılacak yapay zeka teknolojilerinden bahsedeceğiz.

Gelin öncelikle bir durum analizi yapalım ve yapay zeka teknolojilerinin günümüzde profesyonel sporlarda nerelerde ve ne amaçla kullanıldığı hakkında yapmış olduğumuz araştırmayı inceleyelim.

Yapay Zeka spor dünyasında nerede yer alıyor?

Spor dünyasında olan gelişmeler ve bu alanda yapılan çalışmalar günümüzde birçoğumuzun gündemini oluşturuyor. Bu gündemin oluşabilmesi ve etkisini arttırarak bizlere daha iyi deneyimler yaşatabilmesi için spor endüstrisinin bir çok alanında yapay zeka teknolojileri kullanılmaktadır.

Peki, nerede kullanılıyor bu yapay zeka teknolojileri?

Günümüz spor dünyasında kullanılan yapay zeka uygulamaları chatbotlar, bilgisayar vizyonu, otomatik gazetecilik ve giyilebilir teknoloji olarak dört ana kategoriye ayrılmaktadır.

Chatbotlar: Spor takımları ve spor kuruluşları, canlı oyun bilgileri, takım istatistikleri ve arena(spor salonu, stadyum) lojistiği gibi konularda taraftarların sorularına cevap oluşturan yapay zeka asistanları kullanıyor. Bu sayede seyirciler, müsabaka sürecinde bulunduğu atmosferin ötesine geçerek, gerçek zamanlı olarak takım veya sporcular hakkında bilgi edinebiliyorlar. Ayrıca bulundukları platformda ne, nerede, ne durumda gibi soruların cevaplarına erişebiliyorlar.

Bilgisayar Vizyonu: Bilgisayar vizyonu, yüksek hızın yer aldığı sporlarda, sporcu ya da sporcunun kullandığı araç hakkında bilgi alınmasını sağlayan yapay zeka alt yapılı bir teknolojidir. Örneğin, Nascar gibi bir otomobil yarışında araçların hızı oldukça yüksek olduğu için araçtaki ani hasarların dıştan bakılarak belirlenmesi oldukça zordur. Ancak Bilgisayar Vizyonu ile ani fotoğraflama ve makine öğrenimi teknolojisi ile aracın mevcut durumu ve arıza oluşturabilecek donanımları önceden belirlenerek erken müdahale edilebiliyor. Günümüzde Bilgisayar Vizyonu ile spor güvenliği alanında bir çok çalışma geliştiriliyor.

Otomatik Gazetecilik: Medya satış noktaları, sporla ilgilenen müşterilerine ulaşmak ve geliri arttırmak için yapay zeka odaklı otomasyonlardan yararlanıyor.

Giyilebilir Teknoloji: Kurumlar, sporcuların ve takımların verilerinden yararlanarak, performansı arttırmak için IoT (nesnelerin interneti) cihazları kullanıyor. Giyilebilir teknoloji ile daha verimli bir antrenman oluşturma fırsatı sporcuları bekliyor.

Şimdi de bu 4 kategoriye ait uygulama sürecinin profesyonel spor dünyasındaki uygulama örneklerine ve kullanım detaylarına bir göz atalım.

Skor getiren Yapay Zeka (AI) uygulamaları

NBA

Haziran 2016’da, özel bir bot geliştirme firması olan Sapien ( eski adı JiffyBots) ile birlikte Sacramento Kings için bir chatbot oluşturuldu. Kings yapay zeka ( Kings Artificial Intelligence ) için bir kısaltma oluşturularak chatbota KAI ismi verildi.

Chatbot, mevcut takım istatistikleri, geçmiş ya da anlık takım kadrosu, NBA oyuncu skor tablosu ve Sacramento Kings’in kendi sahası Golden 1 Center hakkındaki detaylar da dahil olmak üzere, basketbolseverlerin sorularını Facebook Messenger platformu aracılığı ile cevapladı. Aynı anda bir çok taraftarla etkileşime geçebilme ve kişiselleştirilmiş deneyim oluşturma yeteneği ile chatbot teknolojisi, sporseverlerin sorularını günümüzde farklı spor alanlarında cevaplamaya devam ediyor.

KAI chatbotla gerçekleştirilen bir diyalog örneği

NHL

NBA’in Sacramento Kings’inde olduğu gibi Amerikan Ulusal Buz Hokeyi ligi NHL’nin de Tampa Bay Lightning takımı benzer işlevlerde bulunan sanal asistanlık görevi yapan bir chatbot oluşturdu. Satisfi Labs tarafından oluşturulan ve ‘’Thunder Bot’’ adı verilen sanal asistan, kullanıcıların sorularına cevap veremediğinde kullanıcıyı müşteri hizmetlerine yönlendiriyor. Thunder bot takımın resmi web sitesi, NHL ve Amalie Arena (Tampa Bay Lightning Arenası) uygulamaları dahil olmak üzere birden fazla Tampa Bay Lightning platformunda hizmet sağlıyor.

Ayrıca Thunder Bot, spor tutkunlarının müsabakalarda en büyük sorunlarından bir tanesi olan otopark ve yemek problemi için de çözüm sağlıyor. Thunder Bot ile stadyumun otoparkına girdiğinizde nerede boş yer olduğunu, nerede ne yiyeceğinizi bulabilirsiniz.

Birde stadyumlarda yapay zeka teknolojisinin kullanım yapısı ve yapılabileceklerle ilgili detaylı bilgiyi  Satisfi Labs CEO’su Don White’dan dinleyelim.

2. Sporda Bilgisayar Vizyonu Çözümleri

NASCAR

NASCAR takipçileri bilirler ki NASCAR için hazırlanan araçların teknolojileri ve mekanikleri oldukça maliyetlidir. Oluşan her kazada bu maliyet daha da artmaktadır. Hem sürücülerin güvencesi hemde bu maliyetin düşürülmesi amaçlı, yapay zeka teknolojileri günümüz NASCAR otomobil yarışlarında kullanılmaktadır. Hatta bu sebeple Bazılarına göre NASCAR, şoförlerin, bazılarına göre de otomobil mühendislerinin yarışı olarak görülmektedir.

Söz konusu otomobil, hız ve adrenalin olunca, haliyle ‘’Önce Güvenlik’’ demek gerekiyor. Donanımsal ve şoför sebepli birçok ölümcül kazanın yer aldığı NASCAR yarışları 1950 yılından bu yana yıllık ortalama bir ölüm oranıyla tehlikeli sporların arasındadır. Sadece bu sebepten dolayı son günlerde Ford Motor, sürücüsüz ve kendi kendini süren yarış arabaları geliştirmek için derin öğrenme (deep learning) arge çalışmalarına daha fazla yatırım yapmaya başlamıştır.

Ford’un son dönemde yapmış olduğu yapay zeka çalışmalarında, araç tanımlama ve hasar oranı belirleme teknolojileri üzerinde durduğu bilinmektedir. Geçtiğimiz günlerde yapılan bir arge çalışmasında Ford tasarım ekibi, bu hızlı ve birçok aracın bulunduğu yarışta, araçlara ait sinir ağının görüntülerini kullanarak, otomobilleri ve otomobile ait hasarlı alanları tanımlayabildiğini fark etti.

NASCAR katılımcıları, araç hasar denetimi teknolojisini bundan 5 yıl öncesine kadar video kayıtlarıyla ve canlı video araçlarını kullanılarak sağlıyordu. Araçların oldukça yüksek hıza sahip olduğu NASCAR yarışlarında, yüksek hız sebebiyle görüntüde oluşan bulanıklık, araç sorunlarının belirlenmesinde zorluk oluşturuyordu ve kamera/canlı takip teknolojisiyle yüksek verim alınamıyordu. Ancak bugün, derin öğrenme ve sinir ağı sayesinde araçlara ait en ufak hasarlar ve tehlike oluşturabilecek durumlara karşı erken teşhis koyulmasını sağlıyor. Otomobil yarışlarında yüksek güvenlik önlemlerinin sağlanabilmesi için derin öğrenme gün geçtikçe gelişiyor ve farklı çözümlerle sürücülerin güvenliği arttırılıyor.

Aracı belirlemenin en iyi yollarından biri de numara takibidir. Derin öğrenme ile analistlerin ve diğer hasar ölçüm cihazlarının araç takibi daha kolay hale gelmektedir. Aracın sağlamlığı ise sol tarafta bulunan koyu renkli alanda kontrol ediliyor. Renk değişimi olduğunda aracın değişim olan bölgelerinde tehlike oluştuğu anlamına geliyor. Bu sayede acil durum oluşmadan hasar çözümleri oluşturulabiliyor.

Araç hasar takip süreci içerisinde Ford ekibinin olduğu bir slayt görseli (Fotoğraf NVIDIA’nın şirket bloğunun izniyle paylaşılmıştır.)

3. Otomatik Spor Gazeteciliği

MiLB   (Küçükler Beyzbol Ligi)
Yapay zekanın otomasyon alanındaki başarısı yeni bir spor gazeteciliği çağını başlatıyor. Associated Press, Küçükler beyzbol ligi (MiLB) medya satış alanını genişletmek için Kuzey Carolina merkezli bir girişim olan Automated Insights ile çalışıyor.

Automated Insights tarafından geliştirilen Wordsmith, doğal dili kullanarak Küçükler Beyzbol Ligi ile ilgili gelen verileri ( maç skorları, lig puan durumu, oyuncu bilgileri) anlatılara çeviren bir yapay zeka platformudur. Sonuç olarak Associated Press, Automated Insights ile çalışarak raporlama kapasitesini 13 lig ve 142 takım olarak arttırdı. Otomatik analizler sayesinde toplan eforunu 12 kat arttırdığını idda ediyor.

Associated Press, yılda 1,5 milyar adet içerik üreten Wordsmith platformunu kullanan 200 müşteriden biridir. Bugüne kadar, Automated Insights’ın, başlangıç ortakları, girişim sermayesi şirketleri ve yatırım şirketlerinin bir karışımını içeren 10 yatırımcıyla, Seri A ve Seri B fonlarında 10.8 milyon dolar büyüttüğü bildirildi. Bu da sistemin iyi çalıştığını gözler önüne seren bir kanıt olsa gerek.

Makale otomasyonu, gelen bilgilerin daha önce hazırlanan içeriklerle eşleşmesiyle oluşan bir sistematiğe sahiptir. Bu sayede canlı spor bilgileri geldikçe,  yapay zeka bu bilgileri kullanarak mevcut bulundurduğu uygun metinleri gelen bilgilerle eşleştirir ve makaleler oluşturur.

Ne dersiniz, yazarların pabucu yapay zeka ile yavaş yavaş dama mı atılıyor acaba?

4.  Giyilebilir Yapay Zeka Teknolojisi

BOKS
Geçtiğimiz günlerde fransız spor robotları kuruluşu olan PIQ ve Everlast dövüş sporları için giyilebilir bir yapay zeka teknolojisini geliştirmek için güçlerini birleştirdi ve bir platform oluşturdular. GAIA Intelligence’ı ( spor analitiği için makine öğrenme platformu) kullanarak hazırlanan bu platform, boks hareketlerindeki mikroskobik varyasyonların izlenmesi ve analiz edilmesi sağlanıyor. Bu sayede sporcuya uygun egzersiz ve antrenmanların veriminin üst düzeye çıkartılması hedefleniyor. Aynı zamanda antrenörün mobil cihazından da takip edebileceği sporcu bilgileri. Dövüş sporları dünyasında kişiye yönelik bir antrenman programının oluşmasında ve gelecekte müsabaka süreci içerisindeki sakatlanmaların önüne geçebilecek gibi duruyor.

Dövüş sporları dışında birçok spor alanında da sporcu limitlerini ve hareketlerini analiz etme yapısıyla PIQ, sporcuların beceri limitlerini aşmasına ve kendilerini geliştirmelerine büyük katkı sağlayacağa benziyor.

Akıllı Ayakkabılar
Hindistan merkezli Boltt Sports Technologies, yapay zeka destekli giyilebilir ürünler oluşturuyor. Sağlıklı yaşam ve spor piyasası için oluşturulan Akıllı Ayakkabı teknolojisi ile sporseverleri bir araya getiriyor.

Akıllı ayakkabılar, bluetooth aracılığıyla ayakkabıyla birlikte edindiğiniz mobil uygulamaya entegre çalışıyor. Tahmin edebileceğiniz üzere, ayakkabılarda bulunan sensörler, atmış olduğunuz adımları ve bu adımların basınçlarını belirleyerek hangi hareketi yaptığınızı belirleyebiliyor. Ayrıca Makine öğrenimi kullanılarak oluşturulan bu teknoloji, performans verilerini inceliyor ve kullanıcıların hedeflerine dayalı öneriler oluşturuyor. Diğer uygulama özelliklerinde ise beslenme rehberi, egzersiz kütüphanesi ve özel eğitim programları da bulunuyor.

Yapay zeka teknolojisi gün geçtikçe daha verimli ve etkili çözümlerle hayatımızı kolaylaştırmaya ve güvenlik seçenekleri oluşturmaya devam ediyor. Gelecek günlerde farklı sektörlerde kullanılan, hayatımızı kolaylaştıran ve deneyimlerimizi daha verimli yaşamamızı sağlayan yapay zeka teknolojileri ile tekrar birlikte olacağız.

BONUS: IBM ve WIMBLEDON (Yapay Zeka ile bir spor organizasyona nasıl yön verirsiniz?)

Kaynak: https://www.techemergence.com/artificial-intelligence-in-sports/

ai artificial intelligence Machine learning spor dünyası ve yapay zeka spor dünyasında yapay zeka spor teknolojileri spor ve teknoloji spor ve yapay zeka sporda yapay zeka kullanımı yapay zeka kullanım alanları yapay zeka teknolojileri yapay zeka teknolojisi yapay zeka ve spor YapayZekaTR