Mesajlaşma uygulamaları, web siteleri, mobil uygulamalar veya telefon aracılığıyla, kullanıcı ile doğal dilde bir konuşmayı simüle eden yapay zeka sistemleri; sohbet robotları, teknolojiyle paralel ilerlemeleriyle beraber birçok farklı alanda kullanılmaya başladı. Doğal dil işleme, duygu analizi ve konuşma ara yüzlerinin hızlı gelişimi, ruhsal problemler ve stres yönetimi gibi konularda destek vermek için, alternatif teknikleri de beraberinde getirmiştir.
Bugün, birçok kişi psikolojik desteğe ihtiyaç duymaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün araştırmasına göre 300 milyondan fazla insan depresyonla mücadele ediyor. Özellikle son dönemde, terapiye olan talep giderek artarken, online terapi hizmeti veren bu 4 chatbot’u daha yakından tanıyalım.
2017 yılında Klinik Araştırma Psikoloğu Alison Darcy tarafından ortaya çıkarılan Woebot, ilk olarak kullanıcı dostu ara yüzü ile büyük kolaylık sağlıyor. Bilimsel bulgulara dayalı bir yaklaşım olan bilişsel davranışçı terapi yöntemini kullanan uygulama, kullanıcılarından sahip oldukları 3 olumsuz düşünceyi yazmalarını isteyip onlardan biri üzerinde çalışmaya yönlendiriyor. Woebot daha sonra, seçilen konu hakkında kullanıcısına bir dizi soru yönelterek konuşmayı sürdürüyor.
Woebot, temelinde kullanıcıların ruh halini gözlemlemek için kurulan bir sohbet robotudur. Titizlikle tasarlanmış sohbet senaryoları ile kullanıcılarının yaşadığı problemler üzerinde düşünmesini amaçlar. Woebot, size gününüzün nasıl geçtiğini sorar ve olumsuz bir yanıt alırsa nedeni üzerine eğilip, durumu aşmanıza yardımcı olacak tavsiyeler verir. Woebot:
Uygulama, aynı zamanda kullanıcılarının düşüncelerini keşfetmesine ve mücadele etmesine yardımcı olan testler ve videolar sunmaktadır. Kullanıcısının bilgilerini öğrendikçe gelişen sohbet robotu, sürekli kullanımda verimliliğini de artırmaktadır.
Bilişsel davranışçı terapi modelini kullanan bir başka çevrimiçi terapi uygulaması Wysa, Colombia ve Cambridge Üniversiteleri iş birliği ile hazırlanmıştır. Wysa, duyguları ve düşünceleri yönetmek için kendisini ‘’duygusal olarak zeki’’ bir sohbet robotu olarak pazarlamaktadır. Sohbet robotu, IOS ve Android ile uyumlu bir Facebook Messenger çerçevesi üzerine kurulmuş, mümkün olduğunca fazla kişiye ulaşması amaçlanmıştır. Uygulama, sadece Android’de 1 milyondan fazla kullanıcıya sahip.
Uygulama, bilişsel davranışçı terapi yöntemini kullanmanın yanında, diyalektik davranış terapisi, meditasyon, nefes alma, yoga, motivasyon artırıcı videolar da sunmaktadır. Bununla beraber, ilaç hatırlatma, sağlıklı yaşam egzersizleri ve derin uyku eğitimi gibi birçok kişisel gelişim araçlarını da beraberinde getirir. Hafif düzeyde yaşanan depresyon ve kaygı bozuklukları ile mücadeleye yardımcı olmayı amaçlayan Wysa’nın eleştirildiği nokta ise, bilgi toplamak için çok fazla açık uçlu sorarak zaman zaman kullanıcılarını sıkması.
Sanvello, bilişsel davranışçı terapi tabanlı sohbet robotlarının temeli olan psikolojik rahatlamadan ziyade, farkındalık yaratmaya eğilimli bir sohbet robotudur. Uygulama, ruh hali izleme ve meditasyon gibi terapiyi destekleyen özelliklere de sahiptir. Listede yer alan diğer botların aksine Sanvello, geleneksel metin girişine ses ve video tanıma araçları da ekler. Bu sayede, görüntü ve ses makine öğrenimi algoritmaları devreye koyularak, kullanıcının ruh halinin belirlenmesi kolaylaşır. Chatbot, kullanıcılarını sıkan, strese sokan sorular sormadan ruh halini anlayıp, uygun tavsiyeler verir. Bunun yanında sohbet robotu, stresli durumların üstesinden gelmek için çeşitli araçlar sunar, günlük kullanım için ruh hali takibi yapar ve acil durumlarda kullanıcılarına destek olmaya çalışır.
Sanvello’yu diğerlerinden ayıran, ancak tartışmaya açık en farklı özelliği ise, sosyal etkinliğidir. Uygulama, deneyimleri paylaşmak ve karşılıklı destek sağlamak için kullanıcıları birbirine bağlar. Bu durum, uzmanlık kavramından uzaklaştırsa da keyifli bir deneyim sunmaktadır.
Genel olarak, Joyable’da bulunan etkinlikler eğitimsel, davranışsal ve düşünce temelli olarak ikiye ayrılmaktadır. Terapi alanında uzman kişiler ve bilim adamlarından oluşan güçlü bir ekip tarafından geliştirilmiş uygulamada, kullanıcılar gerçek bir hayat koçu ve iki ay süren bilişsel davranışçı terapi eğitimi ile destekleniyor.
Sohbet robotu, kullanıcıların olumsuz duygu ve düşüncelerini tetikleyen belirli bir olayı kişiselleştirmelerine ve olumsuz tarafları ortadan kaldırmalarına yardımcı olmaya çalışır. Joyable, kullanıcılarına sadece uygulama üzerinden değil, aynı zamanda telefon ve e-posta üzerinden de ulaşarak koçluk hizmeti de vermektedir.
Listede yer alan uygulamalar da dahil, çevrimiçi terapi veren sohbet robotları hala gerçek terapistlerden destek alarak çalışmaktadır. Çevrimiçi terapi tekniğinde, sohbet robotlarının en kritik rolü veri toplamaktır. Gelişmeye devam eden bot teknolojisi, veri işleme konusunda daha bilgili hale geldikçe, kullanıcılarına sağladıkları destek de verimini artırmaktadır.
Biraz geçmişe gittiğimizde, yapay zeka uygulamaları ve ruhsal problemleri çözme çalışmalarının yolunun ilk kez kesişmediği karşımıza çıkmaktadır. 2017 yılında, doktorların hastalarının intihar girişimi oranlarını tespit edebilmelerini sağlayan bir makine öğrenim algoritması geliştirildi ve doktorlara büyük fayda sağladı. Erişim imkanları ile kullanıcılarına konfor sağlayan, çevrimiçi terapi desteği veren chatbot’lar giderek yaygınlaşırken, bu akıllı algoritmaların ilerleyen yıllarda gerçek terapistlerin yerini tutup tutamayacağı ise tartışılmaya devam etmektedir.
Kaynak:
çevrimiçi terapi nedir Chatbot chatbot nedir chatbot örnekleri chatbot uygulamaları online terapi online terapi nedir sohbet robotları nedir sohbet robotu